Յան Ամոս Կոմենսկի (ծնվել է 1592թ.-ի մարտի 28-ին Հարավային Մորավիայի Նիվնիցա բնակավայրում- մահացել է 1670թ.-ի նոյեմբերի 15-ին Ամստերդամում): Չեխ հումանիստ մանկավարժ, գրող, հասարակական գործիչ, եպիսկոպոս, գիտական մանկավարժության հիմնադիր, դաս-դասարանային համակարգի հայտնագործող:
Ասույթներ
-
Զուր գործ է վիճել Բնության հետ:
-
Առաքինությունը սնուցվում է գործերով, այլ ոչ թե շաղակրատությամբ:
-
Առանց օրինակի ոչինչ չես սովորի:
-
Թող հավերժական օրենք լինի. ամեն ինչ սովորեցնել և սովորել օրինակների, խրատների ու գործում կիրառելու միջոցով:
-
Երեխաները միշտ հաճույքով ինչ-որ բանով զբաղվում են: Դա հույժ օգտակար է, այդ իսկ պատճառով ոչ միայն պետք չէ դրան խանգարել, այլ հարկ է միջոցներ ձեռք առնել, որպեսզի նրանք միշտ անելու բան ունենան:
-
Իմաստության ուսումնասիրումը մեզ ազնվացնում է ու դարձնում ուժեղ և մեծահոգի:
-
Գրքերը իմաստության տարածման և արմատավորման գործիք են:
-
Կրթությունը պետք է լինի ստույգ, ամբողջական, հստակ և հաստատուն:
-
Չկա ավելի դժվար բան, քան վատ դաստիարակված մարդուն վերադաստիարակելը:
-
Մի հետամտիր գովեստին, բայց ողջ ուժով ձգտիր գովելի գործել:
-
Ժամանակի խելացի բաշխումը գործնեության հիմքն է:
-
Խելքը լուսավորում է կամքի ուղին, իսկ կամքը կառավարում է գործողությունները:
-
Նա, ով քիչ գիտի, քիչ էլ կարող է սովորեցնել:
-
Ոչ մի շինծու բան չի կարող տևական լինել:
-
Կարդալ և չհասկանալ, նույնն է, թե ընդհանրապես չկարդալ:
-
Երջանիկ է այն դպրոցը, որը սովորեցնում է ջանասիրությամբ ուսումնասիրել և լավ բան անել, ավելի ջանասիրաբար` ավելի լավ, և միմիայն ջանասիրաբար` լավագույնը:
-
Հարկ է ինչքան հնարավոր է շատ հոգ տանել այն մասին, որպեսզսի բարոյականությունը ներդնելու արվեստը պատշաճ ձևով ներկայացված լինի դպրոցներում, որպիսի դպրոցները դառնան, ինչպես նրանց են անվանում, «մարդկանց արվեստանոցներ»:
-
Դպրոցն առանց կարգապահության` ջրաղաց է առանց ջրի:
Կազմեց Աշոտ Տիգրանյանը
