Հովհաննես Թումանյանը անխառն ու միաձույլ մի բանաստեղծական բնավորություն չէր: Լոռում ծնված և քաղաքում ապրող ու աշխատող բանաստեղծը կրում էր այս տարբեր, իրար հակամարտ միջավայրերի մրցությունը: Լոռին ինքը լեռնային ժողովուրդն էր` իր հոյակապ տեղայնությունով, իր բույրով ու շնչով: Նա արդեն տվել էր Թումանյանին այնպիսի գոհար ստեղծագործություններ, ինչպիսին «Շունն ու կատուն», «Գութանի երգը»:
Թումանյանի փառքի շողշողուն աստղն էր, որ նրա մեջ միտք կաթեցրեց պատմել «Անուշն» այնպես, ինչպես պատմել է «Շունն ու կատուն»: Այս մի սքանչելի խորհուրդ էր, որ խլում-տանում է Թումանյանին Թիֆլիսի կուլտուրական աշխարհից այն միջավայրը, ուր անուշներն ու սարոները իրանց սարերից են լեզու , զգացմունք, արյուն ու մարմին ստացել և Լազարյան ճեմարանում հնարված աշխարհաբար, բայց ոչ ժողովրդական լեզուն չէ, որ նրանց անկեղծ հարազատությունը պատկերացնե:
Թումանյանն էլ ինձ նման գրքամոլ էր, և արդեն շատ հրատարակություններ էր հավաքել թե′ մասնավորապես կովկասագիտության, թե′ առհասարակ արևելագիտության համար:
Հովհաննեսի ճաշերը շատ էին հռչակված Թիֆլիսում: Նրա պես հացով մարդ շատ և շատ քիչ կլինի: Հյուրասիրությունն ուղղակի մի պաշտամունք էր այդ տան համար: Անկարելի էր, որ մեկը, մտնելով Հովհաննեսի մոտ, օրվա որևէ ժամին, չհյուրասիրվեր որևէ բանով:
Բայց նրա սեղանի քաղցրությունն այնքան ճոխ համադամները չէին, որքան նա ինքը: Նա շատ տաղանդավոր թամադա էր և վերջերում այնքան շատ էր բարձրացրել իր շնորհքը` բաժակաճառերը, սրամտություններով համեմելու մեջ, որ նրան տվել էին «համազգային թամադա» պատվանունը:
Լեո, Երկերի ժողավածու, հատոր 8-րդ
«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր ՊՈԱԿ
Հասցե` Հայաստան, Երևան, Հարավարևմտյան զանգված, Րաֆֆու 57 (տեսնել քարտեզի վրա)
Հեռ` +374 (10) 74 72 46 բջջ՝ +374 (91) 43 10 99
Էլ. փոստ` [email protected]
