«Վերք Հայաստանի» վեպը պատմական է համարվում: Պատմակա՞ն է որ: Սյուժեի առումով իհարկե պատմական է: Հիմա կասեք՝ վեպի ժանրը ուրիշ ինչի՞ց են որոշում: Եվ ճիշտ է հարցադրումը, և պատասխանն էլ ակնհայտ է՝ սյուժեից, բա՛յց (էստեղ մի մեծատառագիր բայց կգրեի, թե մեծատառերով գրելը աչքիս հաճելի լիներ)… Վեպն ունի առաջաբան, որտեղ, ըստ գրականագիտական վերլուծությունների, ներկայացված է վեպի բովանդակությունը, գաղափարը: Ոչ գրականագիտական աչքը, որ բնորոշումներ տալ չի սիրում, կարդալիս հասկանում, նկատում է, որ Աբովյանը իր վեպի առաջաբանում առավել շատ առաջ է քաշում ոչ թե իր վեպի, այլ հայ գրականության ապագայի հետ կապված մի քանի լուրջ ու արժեքավոր հարցեր:
Հեղինակ՝ Վիկա Մարկոսյան, 12-րդ դաս.
Անդրադարձը՝ Լուսաստղում: