Սահմանումներ չեմ սիրում և հաճախ դրանց պատրաստ էլ չեմ: Բայց խղճի և պատվի միջև որոշակի տարբերություններ կարող եմ նշել:
Խղճի և պատվի միջև մի շատ էական տարբերություն կա։ Խիղճը միշտ հոգու խորքից է բխում, և խղճով ինչ-որ չափով մաքրվում են: Խիղճը «տանջում է»: Խիղճը կեղծ չի լինում: Խիղճը կարող է ճնշված կամ չափազանցված (շատ հազվադեպ) լինել: Բայց պատվի մասին պատկերացումները կարող են շատ կեղծ լինել, և այդ կեղծ պատկերացումները հսկայական վնաս են հասցնում հասարակությանը: Նկատի ունեմ այն, ինչն անվանում են «համազգեստի պատիվ»: Մեր հասարակությանը ոչ բնորոշ այնպիսի հասկացություն, ինչպիսին «ազնվականության պատիվն» է, մեզանում վերացել է, բայց «համազգեստի պատիվը» ծանր բեռի նման մնացել է: Նույնն է, թե մարդը մահացել է, և միայն համազգեստն է մնացել, որի վրայից շքանշանները հանել են: Եվ դրա մեջ այլևս խղճմտանքով սիրտ չի բաբախում:
«Համազգեստի պատիվը» ղեկավարներին ստիպում է կեղծ և արատավոր նախագծեր առաջ մղել, ակնհայտորեն չհաջողված կառույցներ շարունակելը պնդել, հուշարձանները պահպանող ընկերությունների հետ պայքարել («մեր շինարարությունն ավելի կարևոր է»), և այլն։ «Համազգեստի պատիվը» պաշտպանելու նման օրինակներ շատ կարելի է բերել:
Իսկական պատիվը միշտ համահունչ է խղճի հետ: Համազգեստի պատիվը կեղծ է, անապատում ցնորքի նման` մարդկային (ավելի ճիշտ «չինովնիկական») հոգու բարոյական անապատում:
Դ. Լիխաչովի հոդվածներց ներկայացրել էի «Մեծը փոքրի մեջ», «Երիտասարդությունն ամբողջ կյանքնէ», «Ամենամեծը», «Ամենամեծ արժեքը կյանքն է», «Որն է կյանքի իմաստը», «Նպատակ և ինքնանպատակ», «Ի՞նչն է մարդկանց միավորում», «Ուրախ լինել, բայց ոչ ծիծաղելի» և «Ե՞րբ կարելի է ծիծաղել» հոդվածները:
«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր ՊՈԱԿ
Հասցե` Հայաստան, Երևան, Հարավարևմտյան զանգված, Րաֆֆու 57 (տեսնել քարտեզի վրա)
Հեռ` +374 (10) 74 72 46 բջջ՝ +374 (91) 43 10 99
Էլ. փոստ` [email protected]
