Այսօր Մայրենի լեզվի միջազգային օրն է, որը վերջին տարիներին նշվում է նաև Հայաստանում: Զարմանալի է, որ այս տոնի օրը (կամ նախորդող օրերին) տոնի ծագման մասին գրեթե չեն խոսում, չնայած որ դա շատ բան կարող է հուշել տոնի խորհրդի, նշանակության մասին։
Հաճախ բազմիմաստ բառն իր արտահայտած բազում իմաստների կողքին բարբառներում կարող է գործածվել այնպիսի իմաստով, որը չկա կամ շատ քիչ գործածություն ունի գրական լեզվում:
Մայրենի լեզվի օրվա առթիվ՝ Թամար Ղահրամանյանի դիտարկումը
Մեր բառաշերտը՝ հարուստ ու գունեղ, նաև՝ սուր՝ չոր, չենթարկվող է. բառն ինքնին իր բարոյականությունն է թելադրում, բարոյականության էներգետիկ իր դաշտը բերում. մի զգացողողություն, որ միայն քո՝ մայրենի լեզուն է պարգևում:
Մարենի լեզվի օրվան արձագանքում է Մարգարիտ Սարգսյանը
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից 1999 թվին փետրվարի 21-ը ընդունվել է որպես մայրենի լեզվի միջազգային օր։ Չգիտեմ՝ անգլիացիներն ու ֆրանսիացիները, սրանց հետ՝ չինացիներն ու հենց ռուսները որքան են օրվա խորհուրդը հիշում, բայց մեզ համար առիթ է մի անգամ էլ անդրադառնալու լեզվին՝ որպես մեր ինքնության պահպանման միջոցի։
Մայրենի լեզուն, եթե փոքրաքանակ ազգի լեզու է, վտանգված է, որովհետև փոքրաքանակ ազգերն էլ (ավելի շատ հենց նրանք) այս ընդհանուր աշխարհում իրենց հաստատելու ու այլ ազգերի հետ կեցությունն ապահովելու խնդիր ունեն։ Իսկ այդ խնդիրը լուծելու ամենակարճ ու հաստատուն ճանապարհը հզոր աշխարհի հետ իր լեզվով խոսելու կարողությունն է։
1999թ. ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն միջազգային տոների ցուցակում սահմանեց ևս մեկը՝ Մայրենի լեզվի տոնը: Նպատակը լեզվական ու մշակութային բազմազանության խրախուսումն էր աշխարհում: Հայաստանն այս անգամ էլ «միացավ» ՄԱԿ-ին՝ 2005թ. ԱԺ փոփոխություն մտցրեց «Տոների և հիշատակի օրերի մասին» ՀՀ օրենքում և փետրվարի 21-ը պաշտոնապես հաստատվեց որպես Մայրենի լեզվի օր:
Մայրենի լեզվի միջազգային օրը info.mskh ակումբի երկու սովորողների` Ռուզան Ամիրխանյանի ու Իզաբելա Խանզրատյանի հետ հանդպիպեցինք Լեզվի պետական տեսչության առաջին պետ Վալերի Միրզոյանին: Հանդիպումը բավական երկար էր: Ներկայացնում ենք մի հատված զրույց-դասախոսությունից:
Մի անգամ ականջիս հասավ այսպիսի մի լուր. ասում են, որ օտարերկրացիները զարմանում են հայերի այն պարծանքի վրա, որ մենք ունենք մեր մայրենի լեզվի, մեսրոպյան այբուբենի, մեր գրի և գրականության հանդեպ: Դե իհարկե, «մեզ չի հասկանա օտարերկրացին», բայց կարևորն այդ չէ: Կարևոր է, որ մենք ինքներս անչափ սիրենք մեր լեզուն և հպարտանանք նրանով:
Սոնա Արսենյան
