Երեկ Իզմիրի տիեզերական ճամբարում մշակութային երեկո էր: Բոլոր երկրների ներկայացուցիչները պատրաստել էին կարճատև ֆիլմեր՝ իրենց երկրների մասին: Առիթ ունեցանք ևս մեկ անգամ տեսնելու եվրոպական շքեղ պալատներն ու պատմական ամրոցները, ծովափնյա հանգստավայրերը, լսելու նրանց լեգենդներն ու առասպելները ազգային հերոսների ու թագավորների մասին:
Հերթը հասավ մեզ: Կհամաձայնեք, որ ի համեմատություն եվրոպական երկրների, մեզ մոտ բացակայում են շքեղ պալատներն ու ամրոցները, ծովափնյա քաղաքներն ու հանգստավայրերը: Անշուշտ, փորձել էինք անել առավելագույնը՝ մեր երկիրն ու կրթահամալիրը պատշաճ ներկայացնելու համար: Բայց ինչ-որ մի բան պակասում էր:
Այնուհետև, սովորողները ներկայացրին իրենց անհատական կատարումները՝ զանազան երաժշտական գործիքներով: Ամենից շատ կատարումները դաշնամուրային էին: Ամենավերջում ելույթ ունեցավ մեր Վաղիկնակը: Բոլորը դժգոհեցին՝ իմանալով, որ կրկին դաշնամուրային կատարում պետք է ունկնդրեն: Վաղինակը բարձրացավ բեմ: Նա հուզված էր ու շփոթված: Բայց երբ նրա մատները հպվեցին դաշնամուրի ստեղներին, ամեն ինչ վերափոխվեց:
Դահլիճում ներկա գտնվողներից քչերն էին առիթ ունեցել լսելու Արամ Խաչատրյանի “Toccata” ստեղծագործությունը: Վաղինակը բոլորիս ապշեցրեց ու շշմեցրեց իր կատարմամբ: Դահլիճը պայթեց ծափերից:
Հաջորդ օրն առավոտյան ինձ մոտեցավ Տիեզերական ճամբարի պետ Տոլգա Յըդրըմը և խնդրեց, որպեսզի Վաղինակը ևս մեկ անգամ նվագի այդ ստեղծագործությունը, բայց այս անգամ Իզմիրի ազատ տնտեսական գոտում տեղակայված միջազգային կազմակերպությունների տնօրենների ու ներկայացուցիչների համար: Մենք, իհարկե, համաձայնեցինք: Վաղինակն, ինչպես միշտ, փայլեց իր տաղանդով:
Այն պահին, երբ բոլորը կլանված լսում էին Վաղինակի կատարումը, ես նայեցի նրանց աչքերին ու հասկացա, թե ինչ են զգում: Իր ստեղծագործությամբ Արամ Խաչատրյանը կարողացել է փոխանցել հայ մարդու հոգու խորությունը, մի բան, որ հնարավոր չէ գնել կամ նվաճել, մի բան, որ տրվում է ի վերուստ: Բոլորի հայացքում մի տեսակ նախանձ կար ու հիացմունք: Հոգու խորքում նրանք բոլորն էլ հասկացան, որ այն, ինչ լսում ու տեսնում են, բնորոշ է միայն հային՝ իր հոգու վեհությամբ ու խորությամբ:
Կեցցե՛ս, Վաղինակ ջան, մեր ազգի անունը բարձրացրիր բոլորի աչքերում:
Հ.Գ. Կյանքումս երբեք, այն էլ Թուրքիայում, այսքան հպարտ չեմ եղել, որ հայ եմ: